Tasarrufun iptali davası

Tasarrufun İptali̇ Davası Nedi̇r?

Tasarrufun iptali davası İcra ve İflas Kanunu madde 277 ve devamında düzenlenmiştir. Alacaklının alacağını borçludan icra takibi yoluyla dahi alamadığı durumlarda borçlunun son 5 yıl için mal kaçırmak amacıyla yaptığı taşınırlara ve taşınmazlara ilişkin tasarrufların iptal edilmesi için dava açarak alacağın tahsili mümkündür. Bu davaya da tasarrufun iptali davası denir.

Tasarrufun İptali Davasını Ki̇mler Açabi̇li̇r?

Davanın kimler tarafından açılacağı İİK m.287’de düzenlenmiştir. Buna göre:

1- Elinde muvakkat yahut kati aciz vesikası bulunan her alacaklı,

2- Alacağını icra takibiyle tahsil edemeyen alacaklı.

Dava Ki̇mlere Karşı Açılabi̇li̇r?

Tasarrufun iptali davasında en az üç taraf vardır.

Davacı, alacağını icra takibi ile tahsil edemeyen alacaklı veya borçlu hakkında aciz vesikası alan alacaklı.

Davalı ise mal kaçırma amacıyla mallarını devreden borcu ve malı elinde bulunduran, borçlu işe aralarında mal devir işlemi yapan kimse.

Görevli̇ Yetki̇li̇ Mahkeme Kimdir?

Tasarrufun iptali davasında görevi mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.

Yetkili mahkeme ise davalının dava tarihindeki yerleşim yeri mahkemesidir.

Dolayısıyla dava davalının yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.

Tasarrufun İptali̇ Davasının Şartları Nelerdir?

1-Alacaklı ve borçlu arasında gerçek bir borç ilişkisi olması gerekir. Gerçek bir borç ilişkisi olmadığı takdirde tasarrufun iptali davası açılamaz.

2-Borçlu hakkında aciz vesikası alınması gerekir. Aciz vesikası dava açarken olmak zorunda değil davanın her aşamasında ileri sürülebilir.

3-Borçlu hakkında başlatılan icra takibinin kesinleşmiş olması gerekir, çünkü başlatılan icra takibine itirazda bulunulabilir ve bunun sonucu borçlu açısından olumlu olduğu takdirde icra takibi kesinleşmediğinden borçluya karşı tasarrufun iptali davası da açılamaz.

4-İptal edilen tasarrufun devri, icra takibine sebep olan borcun doğumundan sonra olması gerekir.

Tasarrufun İptali̇ Davasına Konu Olacak Tasarruflar Nelerdi̇r?

Konu olacak tasarruflar İİK m.278, 279, 280’de düzenlenmiştir.

Madde 278: İvazsız tasarrufların butlanı

1.Karı ve koca ile usul ve füru, sıhren üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) hısımlar, evlat edinenle evlatlık arasında yapılan ivazlı tasarruflar,

2. Akdin yapıldığı sırada, kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği akitler,

3. Borçlunun kendisine yahut üçüncü bir şahıs menfaatine kaydı hayat şartıyla irat ve intifa hakkı tesis ettiği akitler ve ölünceye kadar bakma akitleri,

Madde 279: acizden dolayı butlan

1. Borçlunun teminat göstermeği evvelce taahhüt etmiş olduğu haller müstesna olmak üzere borçlu tarafından mevcut bir borcu temin için yapılan rehinler;

2. Para veya mutat ödeme vasıtalarından gayrı bir suretle yapılan ödemeler;

3. Vadesi gelmemiş borç için yapılan ödemeler.

4. Kişisel hakların kuvvetlendirilmesi için tapuya verilen şerhler.

Madde 280: zarar verme kastından dolayı iptal

Malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun, alacaklılarına zarar verme kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu malî durumun ve zarar verme kastının, işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hâllerde iptal edilebilir. Şu kadar ki, işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren beş yıl içinde borçlu aleyhine haciz veya iflâs yoluyla takipte bulunulmuş olmalıdır.

Tasarrufun İptali̇ Davasında Hak Düşürücü Süre Ne kadar?

Madde 284’te hak düşürücü süre 5 yıl olarak belirlenmiştir.

İİK m.284: “İptal davası hakkı, batıl tasarrufun vukuu tarihinden itibaren beş sene geçmekle düşer.”

Madde 278’de ivazsız tasarrufların butlanı için iki sene,

Madde 279’da acizden dolayı butlan için bir sene,

Madde 280’de zarar vermeden dolayı iptalde ise beş sene olarak düzenlenmiştir.